कृष्णप्रसाद शर्मा वस्तीका खण्डकाव्यमा गीता दर्शन Krishna Prasad Sharma Wastika Khandakavyama Geeta Darshan

Abstract

यो लेख खण्डकाव्यकार कृष्णप्रसाद वस्तीद्वारा लेखिएका खण्डकाव्यमा व्यक्त भएको गीता दर्शनको अध्ययनविश्लेषणमा केन्द्रित रहेको छ । महाभारत युद्धको पूर्वसन्ध्यामा श्रीकृष्णले अर्जुनलाई दिएको ज्ञान, भक्ति, वैराग्यएवम् मानवदर्शनमूलक शिक्षा नै गीता दर्शन हो । काव्यकार कृष्णप्रसाद शर्मा वस्तीका विभिन्न खण्डकाव्यमायस प्रकारको दर्शनको प्रयोगको अवस्था के कस्तो रहेको छ भन्ने कुरालाई अध्ययनको मूल समस्याको समाधानयस लेखमा खोजिएको छ । यसर्थ उनका खण्डकाव्यमा गीता दर्शको प्रयोगको अवस्था पत्ता लगाउनु यसलेखको उद्देश्य रहेको छ । यस अध्ययनबाट उक्त काव्यका भावी अध्येताहरूलाई लाभ पुग्न सक्छ । यस लेखमावस्तीका खण्डकाव्यहरूलाई प्राथमिक स्रोतको सामग्री र यस काव्यका बारेमा लेखिएका लेख रचना तथाखण्डकाव्यकार वस्तीका विषयमा लेखिएका अन्य जानकारीमूलक लेखहरूलाई द्वितीय सामग्री मानी तिनकोउपयोग गरिएको छ । तथ्यहरू प्रस्तुत गरेर तिनको विश्लेषणबाट निष्कर्ष निकालिएको हुँदा यहाँ विश्लेषणात्मकविधिलाई प्रस्तुतीकरणको विधिका रूपमा चयन गरिएको छ । यस लेखमा दैवी शक्तिसम्बन्धी धारणा, ईश्वरभक्ति, सत्सङ्ग, शरीर र आत्माको सम्बन्ध, कर्मयोग, बह्मचिन्तन, पूर्वजन्म र पुनर्जन्मसम्बन्धी धारणा र सुखकोकारण जस्ता सूचकहरूको आयोजना गरी तिनका आधारमा काव्यकार वस्तीका खण्डकाव्यमा गीता दर्शनकोप्रयोगावस्था निरूपण गरिएको छ भने उनका खण्डकाव्य गीता दर्शनको प्रयोगका दृष्टिले समृद्ध छन् भन्ने निष्कर्षनिकालिएको छ ।