लुम्बिनी प्रदेशको शैक्षिक विकासमा बुटवल बहुमुखी क्याम्पसको योगदान {Contribution of Butwal Multiple Campus for the Development of Education in Lumbini Province}

Abstract

बुटवल बहुमुखी क्याम्पस लुम्बिनी प्रदेशको शैक्षिक केन्द्रका रूपमा परिचित हुँदै ‘क’ वर्गको क्याम्पसका रूपमा स्थापित भएको संस्था हो । यसले रूपन्देही, नवलपरासी, अर्घाखाँची, कपिलवस्तु, पाल्पा, गुल्मी, स्याङ्जा, पर्वत, प्युठान, दाङ लगायत जिल्लाका विद्यार्थीहरूलाई सेवा पुर्‍याउँदै आएको छ । यो क्याम्पस विभिन्न सङ्काय र विषयका पठनपाठन, प्राप्त नतिजा, उत्पादित जनशक्ति तथा विद्यार्थी सङ्ख्याका आधारमा शैक्षिक केन्द्रका रूपमा स्थापित भएको छ । यहाँ विज्ञान तथा प्रविधि अध्ययन संस्थान अन्तर्गत बिएस्सी र कानुन सङ्कायमा स्नातक तथा मानविकी, शिक्षाशास्त्र र व्यवस्थापनमा स्नातक र स्नातकोत्तर तहका कक्षा सञ्चालन हुँदै  आएका छन् । यो क्याम्पस देशका विभिन्न निकायलाई आवश्यक पर्ने जनशक्ति उत्पादनको केन्द्रबिन्दु बनेको छ । प्रस्तुत लेख बुटवल बहुमुखी क्याम्पसको विगतदेखि वर्तमानसम्मको यात्रा कसरी निर्धारण भएको छ भन्ने मूल समस्यासँग जोडिएर तयार पारिएको छ । क्याम्पसको इतिहासदेखि वर्तमानसम्मका गतिविधिको अध्ययन गर्नु यस लेखको मुख्य उद्देश्य रहेको छ । यस लेखमा प्राथमिक तथा द्वितीयक दुवै स्रोतका सामग्रीको उपयोग गरिएको छ । प्राथमिक स्रोत अन्तर्गत सम्बन्धित विद्वान्सँग अन्तर्वार्ता, अन्तरक्रिया तथा छलफलका माध्यमबाट सामग्री सङ्कलन गरिएको छ । द्वितीयक स्रोत अन्तर्गत विभिन्न लेख, बुलेटिन, टिप्पणीलगायत पुस्तकालय कार्यबाट प्राप्त सामग्री उपयोग गरिएको छ । यस लेखमा क्याम्पसको परिचय मात्र नभएर इतिहास पनि निर्धारण गरिएकाले इतिहास लेखनको पद्धति उपयोग गरिएको छ । क्याम्पसको नतिजा विश्लेषणका लागि तथ्याङ्कीय मानकलाई आधार बनाइएको छ । सङ्कलित सामग्रीको विश्लेषण गरी लुम्बिनी प्रदेशको शैक्षिक विकासमा बुटवल बहुमुखी क्याम्पसको महत्वपूर्ण योगदान रहेको निष्कर्ष निकालिएको छ ।

{Butwal Multipule Campus has been recognized as an 'A' class educational institution and has become the educational hub of the Lumbini province. It has been providing education to the students of Rupandehi, Nawalparasi, Arghakhanchi, Kapilvastu, Palpa, Gulmi, Syangja, Parwat, Pyuthan, Dang and other districts for five decades. This campus has been established as an educational hub on the basis of teaching under different faculties, programs, subjects, results, produced manpower and number of students. This campus has offered B.Sc. under the instutute of Science and Technology, LLB under the Faculty of Law, Bachelor and Master Degree programs under the faculties of Humanities and Social Sciences, Education and Management. This campus has become a centre for producer skilled manpower for various agencies in Nepal. The presented article has been prepared by connecting Butwal Multiple Campus with the basic problem of how the journey from the past to present has been determined. The main objective of this article is to study information concerned with the activities of the campus from its history to the present. Both primary and secondary sources of data have been used while preparing this article. Primary data were collected through interactions, interviews and discussions with the scholars. Various published papers, bulletins, reports and other library resources have been used as the secondary source of data. To prepare this article, the historical approach to writing has been used as this article encompasses both the introduction and the history of the campus. The result of the campus have been analyzed on the basis of the stastical Standard. Based on the analysis of the available data, the study concludes that Butwal Multiple Campus has a significance contribution to the development of education in Lumbini Province.}