स्नातक तहमा नाटक शिक्षणप्रति शिक्षकका अनुभब

Abstract

नाटक साहित्यका श्रव्य र दृश्य भेदमध्ये दृश्यकाव्यअन्तर्गत रहेको हुन्छ । यसमा घटना, परिवेश र पात्रको गतिविधिअनुसार अङ्क र दृश्यहरूको व्यवस्थापन गरिएको हुन्छ । यसलाई अभिनय, गायन तथा नृत्यलाई जोडेर प्रस्तुत गरिन्छ । यो दृश्य संरचनामा ढालेर प्रस्तुत गरिने संवादात्मक वा अभिनयात्मक दृश्यविधा हो । यो प्रदर्शनमैत्री, अभिनयमैत्री तथा दृश्यात्मक विधा हो । प्रस्तुत लेखको उद्देश्य स्नातक तहमा नाटक शिक्षणप्रति शिक्षकका अनुभव पहिचान गरी विश्लेषण गर्नु रहेको छ । यस लेखमा रुपन्देही जिल्लामा रहेका क्याम्पसमा नेपाली विषय अध्यापन गर्ने दुई दुई जनाका दरले दशजना शिक्षकलाई सहभागी गराइएको छ । यसक्रममा नेपाली विषय शिक्षकसँग भेटघाट तथा अन्तरवार्ताद्वारा तथ्य सङ्कलन गरिएका छन् । उक्त तथ्यहरूलाई गुणात्मक अनुसन्धानको ढाँचाअनुसार स्नातक तहमा नाटक शिक्षणप्रति शिक्षकका अनुभवको विश्लेषण गरिएको छ । यस लेखमा आवश्यक सामग्री पुस्तकालयीय कार्यबाट सङ्कलन गरी सम्बन्धित सैद्धान्तिक ग्रन्थलाई स्रोतसामग्रीका रूपमा उपयोग गरिएको छ । शिक्षकका शिक्षण अनुभवअनुसार नाटक शिक्षणलाई सम्बद्घ विषयवस्तु तथा भाषाशिक्षणको सिकाइसँग जोड्नु आवश्यक हुन्छ । यसका लागि विद्यार्थीका शैक्षिक तथा मनोवैज्ञानिक स्तरअनुसार समयसापेक्ष हुने गरी नाटकका विषयवस्तु छनोट र स्तरण गर्नुपर्दछ । यस लेखमा कक्षाको परिस्थिति, नाटक सम्बद्घ विषयवस्तुको गहनता तथा विद्यार्थीका स्तरलाई दृष्टिगत गरी एक वा बढी शिक्षण विधि र प्रक्रिया अँगाल्न सकिने शिक्षकका अनुभव रहेको निचोड निकालिएको छ ।