स्नातकोत्तर नेपाली शिक्षाका शोधपत्रहरूमा अनुच्छेदविन्यास योजना [Paragraph Arrangement in the Theses of Master’s Program in Nepali Education]

Abstract

प्राज्ञिक लेखनमा अनुच्छेदविन्यास योजनालाई महत्त्वपूर्ण आधार स्रोतका रूपमा लिइन्छ । यस सन्दर्भमा स्नातकोत्तर नेपाली शिक्षाका शोधपत्रहरूमा शोधार्थीले अनुच्छेदविन्यास कसरी गरेका छन् भन्ने तथ्य खोजीको विषय बनेको छ । यसर्थ उक्त तहका शोधपत्रहरूमा अनुच्छेदविन्यास योजनाको लेखाजोखा गर्नु प्रस्तुत अनुसन्धानको उद्देश्य हो । यसमा गुणात्मक विधि, व्याख्यावादी दर्शन, अनुच्छेद लेखनका सिद्धान्त र मामला अध्ययन ढाँचालाई आधार बनाइएको छ । यसका लागि पुस्तकालय कार्यमा केन्द्रित भई द्वितीयक स्रोतका सामग्रीबाट आवश्यक तथ्य सङ्कलन गरिएको छ । सोद्देश्यमूलक पद्धतिका आधारमा स्नातकोत्तर तह नेपाली शिक्षाका सात ओटा शोधपत्रको छनोट गरी तिनको अध्ययनबाट प्राप्त तथ्यलाई अभिलेखन, सङ्केतन र संश्लेषण गरी विषयगत (थिमेटिक) आधारमा विश्लेषण गरिएको छ । प्राप्त नतिजाका आधारमा स्नातकोत्तर तहका शोधपत्रहरूमा प्रयुक्त अनुच्छेदविन्यास योजनामा विविधता भेटिन्छ । सबैजसो अनुच्छेदमा शीर्ष वाक्य, सहयोगी वाक्य र निष्कर्ष वाक्यको उपयोग भएको पाइन्छ । अनुच्छेदमा तालिका, चित्र र उद्धरणको उपयोगमा भने समस्या देखिन्छ । केही शोधपत्रमा सम्बद्धक र सम्बद्धन पक्ष कमजोर रहेको छ । तार्किक योजक र सङ्क्षिप्त एवम् सुगठित वाक्यको निर्माणमा पनि कसरमसर पाइन्छ । सबैजसो अनुच्छेदले व्याकरणिक शुद्धता, विषयत स्पष्टता र भाषामा वस्तुपरकताको अपेक्षा गरेका छन् । अतः अनुच्छेद लेखनमा रुचि राख्ने अध्येताका लागि प्रस्तुत लेखले सहयोग पु¥याउने अपेक्षा गरिएको छ । [In academic writing, the arrangement of paragraphs is considered an important step in the process of formation. In this regard, it is a topic of research about how students of Master’s Level Program in Nepali Education have arranged their paragraphs. Therefore, the main objective of this paper is to examine the arrangement of paragraphs in the theses selected for study. To meet this objective, the study has adopted qualititative method based on the interpretative philosophy and the principle of paragraph writing, using case study design. For this purpose, the study is the library research based on the secondary sources for data collection. In this case, seven theses have been selected for data collection, tabulation, presentation and analysis, which are interpreted thematically. The findings suggest that there are variation in the use of paragraph arrangement. It is also found that students have used topic sentences, supporting sentences and concluding sentences in all paragraphs. However, the study found that there are some cases of not using tables, figures and quotations in proper ways. There are also weaknesses in the use of linking words and phrases. There are problems of cohesion and coherence in the paragraphs. The study also discovered that students have not paid attention to grammatical correctness, clarity of ideas and objectivity of language. Therefore, the study will be beneficial for future researchers who are interested in paragraph writing.]