साठी वर्षमा हृदयाघात तथा कथादृष्टिकोणमा पाठकीय प्रतिक्रिया {Sixty Years on Heart Attack and Literary Response to Narrative Approaches}

Abstract

प्रस्तुत लेख साठी वर्षमा हृदयाघात तथा कथादृष्टिकोणमा पाठकीय प्रतिक्रिया शीर्षकमा केन्द्रित छ । कथासङ्ग्रहमा पाठकका प्रतिक्रियालाई अंश स्वरूप दिइएकाले पाठकीय प्रतिक्रियालाई नै विश्लेषणको कोण बनाइएको हो । लेखका निम्ति प्राथमिक र द्वितीयक सामग्रीको स्रोत पुस्तकालय हो । सामग्रीलाई निगमनात्मक तथा आगमनात्मक विधि क्रमिक रूपले प्रयोग गरी विश्लेषण गरिएको छ । ध्रुवचन्द्र गौतमका कथामा विसङ्गत जीवनलाई चित्रण गर्ने अभीष्ट राखिएको हुन्छ । यस्तो विसङ्गति प्रस्तुतिमा श्यामव्यङ्ग्यलाई प्रभावोत्पादक तन्तुका रूपमा प्रयोग गरिएको छ । मानिसका दैनन्दिन भोगाइ, अनुभूति र परिवेशबाट आख्यान तत्त्व टिपेर सकारात्मक दिशाउन्मुख गराउन सम्बद्ध निकायलाई शिष्ट घोचपेच गर्नु गौतमको मुख्य प्रवृत्ति हो । यस प्रवृत्तिलाई प्रस्तुत कथासङ्ग्रहमा सामाविष्ट बाह्जना पाठकले केन्द्रीय आर्थी एकाइ पहिचान गरेका छन्। आर्थी पुननिर्माणका क्रममा पाठकहरू निर्माणात्मक र विनिर्माणात्मक कोणबाट प्रवेश गरेका छन्। दुवै कोणको प्रयोगबाट गौतम जीवनका यथार्थ परिवेशलाई स्वैरकल्पनाको आंशिक प्रयोग गरी श्यामव्यङ्ग्य चोटिलो रूपमा प्रस्तुत गर्ने कथाकार ठहर भएको छ ।