‘पहाडी जीवन’ निबन्धको विश्लेषणात्मक अध्ययन

Abstract

प्रस्तुत लेख उद्देश्यमूलक गुणात्मक ढाँचामा तयार गरिएको छ । ‘पहाडी जीवन’ स्वच्छन्दतावादी प्रवृत्तिमा लेखिएको     छ । यसमा पहाडमा बस्ने शेर्पा, भोटे र तामाङ तथा मध्यपहाडमा बस्ने ब्राह्मण जातिका भेषभूषा, संस्कृति र कृषि पेसाको वर्णन गरिएको छ । उच्च पहाडमा ऋतु परिवर्तनसँगै हिउँ र तुषारो पर्ने हुँदा मनुष्य चरोझैं कहिले लेक–बेसी गर्छन् । पहाड भन्नु नै कठिनाइको प्रतीक जहाँ सिस्नु र मकैबाहेक अन्य उत्पादन हुँदैन भने समाजको नाममा चारजना जुट्न पनि कठिन छ । पोषणतत्त्वको अभावमा केटाकेटी दुब्ला, मरञ्च्याँसे र नाङ्गो शरीर लिएर बाँच्नु परेको छ । खाद्यान्नमा सिस्नु र ढिँडोेको भरमा जीवन गुजार्ने गर्दछन्् । पुरुषभन्दा स्त्रीहरू राम्रा, हँसिलो चेहराका, घिउ–घिउ गन्हाउने, भोटे गीत र मुरलीको तालमा कोरस नृत्यमा रमाउने मङ्गोलहरू झिल्टुङका आर्यहरूभन्दा गरिब छन् । आर्यहरूका एकतले ढुङ्गाका घरहरू र खरका छाना, झ्याल, ढोकामा बुट्टा काट्ने र रातो माटोले पोतिएका छन् । भिराला खेतबारीमा केरा, सुन्तला, भोगटे र लिचीका बोटहरू र गोठमा गाई, भैँसी, गोरु तथा कतै भेडा र बाख्रीहरू पाल्ने र आठ दश वर्षका केटाकेटी पढ्नभन्दा गोठालो जाने गर्छन् । पुरुषहरू कोराका भोटा, धोती, पटुका बाँध्ने र सेतो टोपी लगाउँछन् भने स्वास्नी मानिस छिटका रातो साडी, एकआँठे कपाल बाट्ने, काम गर्दा घुडासम्म फरिया उचालिने गरी पटुका बाँध्ने, डोका बोकेर घाँस काट्ने र वस्तुभाउ पाल्ने गरेका छन् । निबन्धले पूर्वमेचीदेखि पश्चिम महाकालीसम्मका सबै पहाडी नेपालीहरूका दिनचर्यालाई प्रतिनिधित्व गरेको छ ।