सामाजिक यथार्थवादी आलोकमा ‘साल्गीको बलात्कृत आँसु’ कथाको अध्ययन

Abstract

प्रस्तुत लेखमा  ‘साल्गीको बलात्कृत आँसु’ कथाको सामाजिक यथार्थवादी दृष्टिकोणबाट प्राज्ञिक अनुसन्धान गरिएको छ । यस कथामा पहाडी ग्रामीण भेगमा जन्मिएकी निम्नवर्गीय र अपठित जनजातीय पात्र साल्गीको कष्टकर जीवनको यथार्थ प्रस्तुत गरिएको छ । विश्लेष्य कथामा आर्थिक पछौटेपनले सिर्जना गरेको बेरोजगारी र धनी वर्गको वेश्यालयमा पु¥याइएकी साल्गी त्यहाँ आउने पुरुष ग्राहकहरूबाट बलात्कृत हुन पुगेकी उसको सामाजिक जीवनभोगाइको यथार्थ तस्बिरलाई प्रस्ट देखाइएको छ । पूर्वाध्ययनबाट प्रस्तुत शीर्षकको अध्ययन नभएको अन्तराल पत्ता लगाई वैज्ञानिक दृष्टिकोणबाट अध्ययन गरिएको हो ।  कथ्यवस्तुमा  मुख्य पात्र साल्गीको सामाजिक जीवनावस्था एवम् भोगाइहरूको सामाजिक यथार्थवादी कोणबाट विश्लेषण नै प्रस्तुत लेखको प्राज्ञिक समस्या हो । उक्त समस्याको समाधानको लागि पाश्चात्य दर्शनका क्षेत्रमा प्रचलित सामाजिक यथार्थवादलाई आधार बनाई विश्लेषण गरी ठोस निष्कर्ष निकाल्नु नै यस लेखको मुख्य उद्देश्य रहेको छ । प्रस्तुत अनुसन्धान साहित्यसँग अन्तरसम्बन्धित रहेकोले यो गुणात्मक शोध हो । यसको अध्ययनको लागि पुस्तकालयीय कार्यबाट सामग्रीको सङ्कलन गरिएको छ । यस अनुसन्धानमा प्रगतिवादी कथाकार पारिजात ( वि.सं.१९९०—२०५०) द्वारा लिखित ‘साल्गीको बलात्कृत आँसु’ कथालाई प्राथमिक सामग्रीको रूपमा उपयोग गरिएको छ । त्यसैगरी ‘साल्गीको बलात्कृत आँसु’ कथासँग सम्बन्धित पूर्व प्रकाशित तथा अप्रकाशित समीक्षा, समालोचना, अनुसन्धान, गोष्ठीपत्र एवम् सामाजिक यथार्थवादबारे प्रकाशित सैद्धान्तिक सामग्रीलाई द्वितीयक सामग्रीको रूपमा प्रयोग गरिएको छ । यस अनुसन्धानमा साल्गीमाथि भएको सामाजिक अन्याय, अत्याचार, शोषण, दमन र उत्पीडनजस्ता खराब एवम् अमानवीय व्यवहारहरूको तटस्थ अध्ययन गरी निष्कर्ष निकालिएको छ । यस कथामा अभिजात वर्गले निम्न वर्गको पात्रमाथि अन्याय, अत्याचार, दमन र उत्पीडन गरेको पुष्टि भएको छ । आर्थिक असमानताले समाजमा वर्ग विभेदको अवस्था सिर्जना गरेको छ । प्रस्तुत कथामा निम्न वर्गीय पात्र साल्गी शोषित, पीडित र बलात्कृत हुनुमा आर्थिक असमानता नै प्रमुख कारक तत्त्व रहेको उजागर भएको छ  ।