‘रमन क्रिस्तान भयो ?’ कथामा संसक्ति व्यवस्था (Sansakti arrangement in the story 'Raman became a Christian?')

Abstract

प्रस्तुत लेख सङ्कथन विश्लेषणअन्तर्गत संसक्ति व्यवस्थामा केन्द्रित छ । अमेरिकाली भाषा वैज्ञानिक जेलिग ह्यारिसले सर्वप्रथम सङ्कथनलाई भाषा विज्ञानका क्षेत्रमा प्रयोग गरेको  पाइन्छ । संसक्ति व्यवस्था सङ्कथन विश्लेषणको महŒवपूर्ण आधार हो । रमन क्रिस्तान भयो ? कथा प्रदीप नेपालले लेखेका हुन् । धर्म परिवर्तनले पनि जातीय छुवाछुतको संस्कारलाई रोक्न नसकेको विषयवस्तु रहेको यस कथामा मानव धर्म नै सर्वोपरि हुने भाव व्यक्त गरिएको छ । प्रस्तुत लेखमा यस कथालाई संसक्ति व्यवस्थाका दृष्टिले अध्ययन गरिएको छ । यहाँ व्याकरणिक संसक्तिभित्र सन्दर्भन, प्रतिस्थापन, लोप र संयोजनलाई लिइएको छ भने कोशीय संसक्तिमा पुनरावृत्ति, समानार्थकता÷पर्यायता, विपरीतार्थकता, समावेशी–समावेश्य र अनेकार्थीलाई विश्लेषणको आधार मानिएको छ । उपर्युक्त आधारबाट विश्लेषण गर्दा संसक्ति व्यवस्थाका दृष्टिले प्रस्तुत कथा सशक्त र प्रभावकारी रहेको निष्कर्ष यस लेखमा निकालिएको छ ।