बौद्ध दर्शन : विश्वशान्ति र मानवतावादको मध्यमार्गी बाटो

Abstract

बुद्धले आफ्नो उपदेशमार्फत प्रेम, सद्भाव, भाइचाराको सन्देश फैलाए जसको फलस्वरूप बुद्ध धर्मावलम्बीहरू सम्पूर्ण प्राणीहरूप्रति दयावान, शान्तिप्रेमी, मानवमूल्यको सम्मान गर्ने भएका छन्, युद्ध, रक्तपात र हिंसाबाट टाढा रहन मन पराउँछन् । भगवान बुद्धले प्रचलित धार्मिक पूजाआजा, ब्राम्हण र भीक्षुहरूलाई दान दिने कुराको विरोध गरेनन् । उनले ब्राम्हाणहरूको निन्दा पनि गरेनन् तर ब्राम्हाण हुनका लागि नैतिकवान, सदाचारी तथा विवेकशील हुनुपर्ने औँल्याए । पापबाट आफूलाई मुक्त राख्न निर्दाेष पशुवध गर्ने होइन बरु सत्यलाई आत्मसातगर्नु हो भत्रे उपदेश दिए । आत्मा र ज्ञानको आर्जन गर्न गृह त्याग गर्नुपर्ने कुरासँग उनी सहमत भएनन् ।बुद्धका अनुसार हाम्रा असीमित इच्छा र कामेच्छाहरूलाई त्याग्न सके मात्र दुःखको निरोध हुन्छ । उनका अनुसार जीवनमा अष्टमार्ग अपनाएर निर्वाण प्राप्त गर्न सकिन्छ ।