नेवार संस्कृतिमा योमरीको अन्तरदर्शन

Authors

  • Rajan Lal Joshi Tribhuvan University

DOI:

https://doi.org/10.3126/hj.v15i2.70681

Keywords:

ज्यापु, नेवार, बलबल, मङ्सिर, योमरी

Abstract

नेपालका नेवारहरू सभ्यताको दृष्टिकोणले विशिष्ट रहेका छन् । उपत्यकालाई मूल थलोको रूपमा लिंदै आएका नेवारहरू आफू जहाँ बसे पनि कुलधर्म परम्पराअनुसार धार्मिक एवं सांस्कृतिक गतिविधि गर्ने गरेको पाइन्छ । यसरी कुलपरम्परालाई अघि बढाउने क्रममा नेवारहरूले जीवनलाई वैज्ञानिक ढङ्गले अघि बढाउन आफूमा निहित सीप र ज्ञानको प्रचुर उपयोग गर्ने गरेको पाइन्छ । नेवारहरूले आफूलाई वैज्ञानिक रूपमा प्रस्तुत हुन प्रकृतिको चक्रसँगै चाडपर्व मनाउने गरेको पाइन्छ । वर्णनात्मक विधि अपनाई चाडवाडअनुसार प्रकृति प्रदत्त अन्नको उपयोग गरी संस्कृति मनाउने परम्परालाई अँगालिएको छ । प्राकृतिक सुरक्षाका लागि उपभोग गरिने खाद्यपदार्थलाई नै चाडको रूपमा समेत व्याख्या गरी आत्मिक एवं कायिक रूपमा सन्तुष्टि लिने गरेको उल्लेख गरिएको छ । यो लेखको मूल उद्देश्य नेवारहरूले विशेष महत्व दिंदै आएको चाडमध्ये योमरीपूर्णिमा प्राकृतिक रूपमा शिशिर ऋतुसँगै बढ्दो चिसोले शारीरिक रूपमा असर पु¥याउने संभावनालाई ध्यानमा राखेर मंसिर पूर्णिमाका दिन नेवारहरूले योमरी खाने र बाँड्ने र योमरीलाई खाद्य सामग्रीका साथै जीवनमा आउने साँस्कृतिक गतिविधिको अङ्गको रूपमा लिएको छ । मङ्गल कामनार्थ मालाको रूपमा अघि सारिने योमरी सांस्कृतिक गतिविधिहरूमा पनि स्थान रहेको छ । योमरीलाई नै देवताको रूपमा पूज्नुका साथै समाजमा एकिकृत रूपमा रहन योमरीको माध्यमबाट सहअस्तित्वको भावनाको अघि सारेको पाइन्छ । कृषि उपज योमरी कृषि क्रान्तिसँग जोडिएको छ । शारीरिक चुस्तताका लागि आवश्यक खाद्यपदार्थको रूपका साथै शरीर विज्ञानको दृष्टिले समेत महत्त्व दिएको छ ।

Downloads

Download data is not yet available.
Abstract
47
pdf
29

Author Biography

Rajan Lal Joshi, Tribhuvan University

Head of Department

Associate Professor, Central Department of Nepal Bhasa

Downloads

Published

2024-10-21

How to Cite

Joshi, R. L. (2024). नेवार संस्कृतिमा योमरीको अन्तरदर्शन. Historical Journal, 15(2), 140–147. https://doi.org/10.3126/hj.v15i2.70681

Issue

Section

Research Article