एघार नोभेम्बरका कथाहरूमा सामाजिक पर्यावरण Eghara Novemberka Kathama Samajik Paryabaran

Abstract

यो अध्ययनएघार नोभेम्बर कथा सङ्ग्रहमा सङ्कलित कथाहरूमा प्रस्तुत सामाजिक पर्यावरणको विश्लेषणमाकेन्द्रित छ । यस अध्ययनमा एघार नोभेम्बरका कथाहरू र समाजको सम्बन्धलाई केलाइएको छ । यस सङ्ग्रहमासङ्कलितअधिकांश कथाहरूले‘लाहुरे–जीवन’ को अँध्यारो पाटोलाई देखाएका छन् । विपन्नताका कारण विदेशीसेनामा भर्ती हुन बाध्य नेपाली नागरिकहरूको सामाजिक पर्यावरण र तिनका पीडालाई उजागर गर्ने यी कथाहरूलेतिनका सङ्घर्ष र विवशतालाई यथार्थपरक ढङ्गमा प्रस्तुत गरेका छन् । कतिपय कथामा सहरिया सामाजिकपर्यावरणको चित्रण गरिएको छ । विपन्न समुदायका बालबालिकाहरूको दयनीय र कारुणिक जीवनको चित्रण,नेपाली समाजमा व्याप्त शासकीय अव्यवस्था र जातीय पहिचानप्रतिको श्रद्धाभावलाई प्रस्तुत गर्न कथाकारलेनेपाली ग्राम्य र सहरी क्षेत्रको सामाजिक पर्यावरणलाई माध्यम बनाएका छन् । नेपाली समाजमा स्थापित लाहुरे–संस्कृति र यसले सामाजिक जीवनमा पारेको नकारात्मक प्रभावलाई सङ्ग्रहका कथाहरूले उद्घाटन गरेका छन् ।सामग्री सङ्कलनका क्रममा एघार नोभेम्बर कथा सङ्ग्रहलाई प्राथमिक स्रोतका रूपमा र कथाहरूबारे गरिएकासमीक्षा–समालोचना र शोध प्रतिवेदनलाई द्वितीय स्रोतका रूपमा लिएर एच.ए. टेनको ‘जाति, पर्यावरण र युग’सम्बन्धी सिद्धान्तका आधारमा गुणात्मक विधिबाट विश्लेषण गरिएको छ ।