चिठी कथामा सीमान्तीयता 'Chithi' Kathama Simantiyata

Abstract

प्रस्तुत लेख ‘चिठी’ कथामा सीमान्तीयता’ भन्ने शीर्षकमा केन्द्रित छ । यो लेख ‘चिठी’ कथाभित्र रहेको तत्कालीनसमाजको वर्ग, जाति, धर्म र सांस्कृतिक यथार्थहरू के कस्ता थिए ? भन्ने समस्यामा केन्द्रित रही विश्लेषण गर्नुयस लेखनको उद्देश्य रहेको छ । यस लेखमा सामग्रीको विश्लेषणका निम्ति निगमनात्मक विधि र तथ्यकोप्रस्तुतीकरणमा वर्णनात्मक विधिको प्रयोग गरिएको छ । यहाँ वर्गगत रूपमा उच्च वर्गले निम्न वर्गलाईसीमान्तकृत बनाएको छ । यहाँ लिङ्गगत रूपमा पुरुषवर्ग शोषक र महिलावर्ग शासित अवस्थामा छन् । जातिगतरूपमा उच्च जातिले तल्लो जातिलाई पशुवत् व्यवहार गरेको छ । यहाँ धर्मका नाममा र संस्कृतिका नाममा गरिब,महिला र तल्लो जातिलाई शासक वर्गले अपमान गरेको छ । तत्कालीन समयको समाजमा सामाजिक न्याय कायमहुन सकेको छैन भन्ने निष्कर्ष रहेको छ । ‘चिठी’ कथामा चित्रित वर्गीय समाज उच्च वर्गले तल्लो वर्गलाई विभिन्नठाउँमा नियन्त्रणमा राखेको र अधीनस्थ बनाएको छ । यहाँ जातीय रूपमा उच्च जातिको हैकम र प्रभुत्व रहेकोहुनाले त्यसको चेपुवामा निम्न जाति परेको देखिन्छ । यसबाहेक लैङ्गिक रूपमा पनि पुरुषले महिलामाथि आफ्नानियम लादेका छन् र थिचोमिचो गरेका छन् । यहाँका सीमान्तकृत पात्रहरूको अवस्था टीठलाग्दो छ र यिनीहरूमाथिल्लो जाति र वर्गको नियमन र नियन्त्रणमा पराधीन रहेको र समतामूलक समाजको निर्माण हुन नसकेकोअवस्था देखापर्छ ।