‘मुस्कान’ गजल सङ्ग्रहभित्रका गजलमा पाइने भावगत प्राप्ति र उपलब्धि "Muskan" Gajal Sanghraha Bhitraka Gajalma Paine Bhagavat Prapti ra Upalabdhi

Abstract

गजल नेपाली साहित्यको प्राविधिक एवं जटिल संरचना भएको विधा हो । मुस्कान गजल सङ्ग्रह गोर्खे साइँलाको उत्कृष्ट विचार र भावलाई पोखेको गजल हो । मुस्कान गजल सङ्ग्रहभित्रका गजलमा पाइने भावगत सौन्दर्यलाई उजागर गरेर भावगत प्राप्तिलाई मुख्य अभीष्ट बनाइएको छ । समस्या कथन र उद्देश्य निर्धारणमा निर्धारित मुख्य विषयलाई गन्तव्यमा पु¥याउने महइभ्वपूर्र्ण कार्य भएको छ । विशेषतः द्वितीयक स्रोतका सामग्री र पुस्तकालयका कार्यलाई बढी प्राथमिकता दिइएको छ । वर्णनात्मक र विश्लेषणात्मक मुख्य विधिलाई अनुसरण गरी प्रस्तुत लेखलाई सार्थक बनाउने प्रयास भएको छ । गोर्खेका गजलमा भावको परिपाक सहज रूपमा नै मुखरित भएको छ । नारीपुरुषका बीचको स्वभावको आकर्षण शृङ्गारिक भावका रूपमा अभिव्यक्त भएको छ । देशको उन्नति, प्रगति र विकासका देशभक्तिपूर्र्ण भावले पनि गजललाई सार्थक बनाएको छ । समाजमा विद्यमान विकृति र विसङ्गतिले थिचिएको मान्छेको अस्तव्यस्तताप्रति गरेको छेड व्यङ्ग्यभावका रूपमा प्रष्ट भएको छ । दुःख र सुखको महासागर जीवन हो । जीवन सञ्चालनमा हरेक आरोह र अवरोहलाई आत्मसात् गर्नैपर्छ । जीवनका हरेक वास्तविक पक्षलाई उतारेर जीवन भोगाइका तीता मीठा अनुभवलाई पोख्दै जीवन भोगाइका भावलाई पनि यसमा उजागर गर्ने महइभ्वपूर्र्ण प्रयास गरिएको छ । काव्यको आभूषणका रूपमा सौन्दर्य वृद्धि गर्ने आलङ्कारिक भावले पनि यसको प्रभावकारितालाई अर्थपूर्र्ण र औचित्यपूर्र्ण बनाएको छ । अलङ्कारमा देखिने भावले पनि गजलको सौन्दर्य र चमकलाई उत्कर्षमा पु¥याएको परिस्थिति देखिन्छ । यसले भावहरूको प्राप्ति र उपलब्धिलाई आत्मसात् गरेको पाइन्छ । खासगरी मुस्कान गजल सङ्ग्रहभित्रका गजलको भावगत सौन्दर्य र भावगत प्राप्तिलाई देखाउनु नै यसको मुख्य लक्ष्य, योजना र अभीष्ट रहेको कुरा नै यसको मुख्य सार हो ।