बाँस्कोटा धनञ्जयको ‘मेरी छोरीको बाउ’ कथामा नारीवादी दृष्टिकोण

Abstract

प्रस्तुत आलेख मेरी छोरीको बाउ कथा माक्र्सवादी नारीवादसँग सम्बन्धित छ । यो लेख माक्र्सवादी नारीवादका आधारमा बाँस्कोटाको कथाको विश्लेषण गर्ने उद्देश्यले तयार पारिएको छ । प्रस्तुत लेख पात्रको अवस्था के कस्तो छ ? नेपाली समाजमा नारी विभेदको कस्तो स्वरूपलाई प्रस्तुत गरेको छ र पितृसत्ता र पुरुषसत्ताले नारीवर्गमाथि गर्ने अन्यायको कस्तो स्वरूपलाई प्रस्तुत गरिएको छ ? नारीवर्गबाट के कस्तो विद्रोह भएको छ भन्ने समस्यामा केन्द्रित रहेको छ । यो लेख कथा विश्लेषण आधारित रहेको छ । सामग्रीको सङ्कलनका लागि प्राथमिक स्रोतका रुपमा मेरी छोरीको बाउ रहेको छ । द्वितीय सामग्री सङ्कलन पुस्तकालयको प्रयोग गरिएको छ । अध्ययनबाट प्राप्त तथ्यलाई तर्क, उदाहरणका आधारमा विश्लेषण गरिएको छ । प्रस्तुत कथामा रुश्ना, उसका बुबा, आमा, अधवैँसे पुरुष, उसकी पत्नी, आमा, र बहिनी गरिव वर्गका पात्र छन् भने रुश्नाको पति धनी वर्गका रुपमा रहेको छ । रुश्ना पितृसत्ताबाट पिडित भएकी र उसले विद्रोह गरेकी छे । त्यसैगरी अधवैशे पुरुषकी पत्नीले पनि किन गरिब पुरुषकी स्वास्नी बनीरहने भनी इजरायल गएर पैसा कमाएकी छे भने अर्कै केटासँग विवाह गरेकी छे यो गरिबीको कारण भएको हो । कथाका नारी पात्रहरु पितृसत्ताको शिकार, पुरुषसत्ता र त्यसले दिएको नारी उत्पीडन, नारीसङ्घर्ष र विद्रोह तथा आर्थिक पक्ष जस्ता विषयमा सिकार भएका छन् । नारी पात्रहरु सम्भ्रान्त वर्गको शोषणका विरुद्ध सशक्त रूपमा उत्रिएका छन् । सम्भ्रान्त वर्गको क्रुरता, निम्न आर्थिक अवस्था, पुरुषवादी सत्तासँग विद्रोहको स्वर प्रस्तुत गरिएको नारीवादी कथा हो ।