साङ्ख्या दर्शनको कोणबाट राजेश्वर देवकोटाका उपन्यासको विश्लेषण

Abstract

प्रस्तुत लेख राजेश्वर देवकोटाका उपन्यासका कथावस्तुमा साङ्ख्य दर्शन खोज्नमा केन्द्रित रहेको छ । कथावस्तुमा साङ्ख्य दर्शनका मूल तत्व प्रकृति, पुरुष र नैतिकता खोज्ने काम भएको छ । पुरुषका निष्पृहता, निस्क्रियता, ज्ञानात्मकता जस्ता विशेषता र प्रकृतिका मोहात्मकता, अनित्यता र परिवर्तनशीलता जस्ता लक्षण कथावस्तुमा छन् भन्ने देखाइएको छ । विश्लेषणका क्रममा देवकोटाका आठवटा औपन्यासिक कृतिमध्ये चारवटा कृति मात्र शीर्षकअनुसार समावेश हुन सकेका छन् । कृतिको विश्लेषणका लागि छोटोमा सैद्धान्तिक आधार प्रस्तुत गरेर कृतिगत तथ्यबाट त्यसलाई जाँच्ने काम गरिएको छ । विश्लेषणात्मक अध्ययनपछि साङ्ख्य दर्शनको प्रभावका दृष्टिले बढी महŒवको कृति पूर्वकथा हो भन्ने निष्कर्ष दिइएको छ ।

, , , , ,